Przez środek miasta płynie spokojnym, czasem wartkim, strumieniem Wisłok. Niegdyś rzeka stanowiła pogranicze polsko-ruskie, nim jeszcze w 1354 r. powstało miasto, później przez wiele stuleci ciek wodny był granicą miasta. Mimo wszystko już w średniowieczu musiano przekraczać rzekę, gdyż wiódł tędy szlak komunikacyjno-kupiecki.
Archiwalne zdjęcie wykonane zostało najpewniej w latach 30. XX w. Przedstawia most na Wisłoku, który łączył brzegi Rzeszowa i wsi Pobitno. Powstał w 1928 r. Zdjęcie współczesne wykonane została niemal w tym samym miejscu, w którym stał fotograf około 90 lat temu, ale przedstawia już zupełnie inną przeprawę na Wisłoku. To wielokrotnie remontowany most z 1962 r., który postawiony został prawie w tym samym miejscu co jego poprzednik.
Dzieje przepraw mostowych w tym miejscu mają długą historię. Prawdopodobnie już w XIV w. był tutaj przerzucony most, który łączył Rzeszów z wsią Pobitno (Pobitna, Powietna). Co ciekawe w wieku XV istniało tutaj przedmieście zwane Zamościem, którego granica docierała do gruntów wsi Pobitno. W tym też miejscu most wspominany był przez źródła pisane pod datą 1559. Dekadę później pojawił się opis przeprawy jako długi most pokryty gontami i groblą o długości 2 stajań. Na moście tym była pobierana opłata, tzw. mostowe w wysokości 2 denarów od konia albo wołu.
W 1559 i 1569 r. źródła podają, że istniały dwa wysokie mosty, a każdy po pół stajania długości, które przeprawiały przez Strug i bagna nadrzeczne. Pobliska Ruska Wieś (dziś Os. Tysiąclecia) posiadała most na rzece Przyrwa. Z kolei po wybudowaniu zamku w południowej części Starego Miasta, na wprost niego na początku XVII w., wybudowano most na Wisłoku, na jego prawy brzeg. Ta przeprawa mostowa była ochraniana przez działa zamkowe. Nowe Miasto, a więc część Rzeszowa, gdzie mieszkali Żydzi, przez dłuższy czas korzystało z mostu koło kościoła Św. Trójcy (kaplicy), jednakże na początku wieku XVIII Lubomirscy podjęli decyzję aby przeprowadzić nowy most na Wisłoku, lokalizowany na wschód od Nowego Miasta. Dodatkowo spowodowało to zmiany w postaci przebiegu układu komunikacyjnego. Od tego momentu używane były na Wisłoku dwa obok siebie mosty – prowadzące ze Starego i Nowego Miasta. Most tuż obok kościoła Św. Trójcy uległ całkowitemu zniszczeniu w latach 30. XVIII w., kiedy to Rzeszów nawiedziły katastrofalne powodzie. W tym samym momencie zniszczony został most na wprost zamku. W miejscu tych mostów organizowano przeprawę promową, a miasto posiadało tylko jeden taki obiekt na rzece – stojący w tym miejscu, gdzie patrzymy na aktualny most. Obiekt ten był drewniany, usytuowany na palach, a długi był na 38 sążni. Ostatecznie Austriacy zastąpili go nowym, murowanym, długości 48,5 sążni. Dodatkowo przy wjeździe na most usytuowana była rogatka, na której pobierano myto. Ta przeprawa mostowa widoczna jest na rysunku autorstwa Z.B. Stęczyńskiego z 1856 r.
Bywało tak, że przeprawa mostowa na tym właśnie odcinku Wisłoka przechodziła naprawdę burzliwe dzieje. Podczas I wojny światowej zniszczony został w 1915 r. żelazny most przez wycofujące się z Rzeszowa wojska rosyjskie. Kiedy wojska austriackie, węgierskie i pruskie weszły do miasta, przeprawa została odbudowana w postaci mostu pontonowego. Po pewnym czasie pruscy saperzy skonstruowali tutaj most drewniany o tymczasowym użytkowaniu. Nadali mu wówczas nazwę „Kaiser Wilhelm II Brücke”. Wcześniej stał tutaj most wzniesiony w III ćwierci XIX w.
Fot. Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa/ domena publiczna
Przejrzystość jest dla nas ważna! Poniżej wyjaśniamy, w jaki sposób i dlaczego wykorzystujemy Twoje dane osobowe. Pamiętaj, że masz pełną kontrolę nad ich konfiguracją - możesz dopasować ją do swoich potrzeb i preferencji.
