Czy wiecie, że tereny, na których założony został Rzeszów, we czesnym średniowieczu, stanowiły pogranicze polsko-ruskie, a rzeka Wisłok była naturalną granicą oddzielającą te dwa światy? Czy zatem na terenie miasta Rzeszów istniało wówczas grodzisko-strażnica?
Rzecz w tym, że archeolodzy badający materialne ślady ludzi na danym terenie - tutaj na obszarze miasta Rzeszów - są w kropce. Jak dotąd żadne prace badawcze, a te na terenie miasta prowadzone były od lat 50. i 60. XX w., nie przyniosły pomyślnych rezultatów. Nie udało się precyzyjnie określić miejsca dawnego grodziska wczesnośredniowiecznego.
W tej sprawie na pomoc przychodzą historycy, którzy analizując materiał badawczy odkryty przez archeologów, a także obserwując położenie wytyczonych przez tychże stanowisk archeologicznych z datowaniem na najwcześniejsze dzieje średniowiecza (głównie osadnictwo), podejmowali się próby lokalizacji obiektu typu gród. Z tego tytułu pojawiło się w literaturze regionalnej kilka takich lokalizacji na terenie Rzeszowa. Oto one:
- Teren dzielnicy Staromieście, gdzie swoje ujście ma Przyrwa do Wisłoka, a więc dzisiejsze okolice ulic Generała Maczka i Siemieńskiego, tuż obok Mostu Załęskiego.
- Teren dworu Jędrzejowiczów przy obecnych ulicach Rycerskiej i Partyzantów, który po 1354 r. użytkowany był najpewniej przez rodzinę Rzeszowskich i Ligęzów, jako pierwszych panów na Rzeszowie. To koncepcja, którą lansował Franciszek Kotula.
- Teren Kopca Konfederatów Barskich, na terenie którego, bądź jego okolicy, miał się znajdować gród-strażnica ruska, jako alternatywa do grodziska po polskiej stronie Wisłoka. I tę koncepcję lansował niegdyś Franciszek Kotula.
- Teren dzisiejszej ulicy Grodzisko i Słowackiego, aż pod skarpę ulicy 3 Maja i tamtejszej zabudowy dawnego konwentu pijarskiego, a z drugiej strony po ulicę Baldachówka. Tutaj lokalnych historyków zainteresował toponim.
- Teren dzisiejszego Placu Cichociemnych, a więc rejon ulic Mickiewicza, Joselewicza, Zamenhofa i dawnego Placu Gancarskiego. Koncepcję tę lansował Władysław Henning.
- Teren Zamku Rzeszowskiego (wcześniej dwór warowny Ligęzy i Zamek Lubomirskich). Koncepcję tę lansował Gabriel Leńczyk.
Na chwilę obecną temat występowania na terenie miasta Rzeszów grodziska wczesnośredniowiecznego owiany jest tajemnicą i być może czeka na swoje odkrycie. Być może też rzeszowski odcinek Wisłoka, jako rzeki granicznej, mógł być pozbawiony grodu warownego. Powodem takiego stawiania sprawy są jak dotąd odkrycia tylko trzech pewnych obiektów typu gród w pobliżu miasta: w Budach Głogowskich na północ, w Lubeni na południe oraz Czudcu na południowy zachód od Rzeszowa. Wszystkie datowane są na X/XI-XIII w.
Przejrzystość jest dla nas ważna! Poniżej wyjaśniamy, w jaki sposób i dlaczego wykorzystujemy Twoje dane osobowe. Pamiętaj, że masz pełną kontrolę nad ich konfiguracją - możesz dopasować ją do swoich potrzeb i preferencji.
