Sokoła 2

Sama lokalizacja budynku jest wyjątkowa. Pierwotnie teren ten nie był zabudowany i stanowił skarpę rzeczki Mikośka, wpływającej od zachodu do miasta i toczącej swe wody z Kielanówki. W czasach rządów Mikołaja Spytka Ligęzy właśnie za sprawą Mikośki, okolica ta była ufortyfikowana. Rzeczka była uznawana za fosę północną Rzeszowa, a na całej, blisko czterystumetrowej długości, istniał wał obronny. Tuż za kamienicą znajduje się odcinek ul. Kopernika, który nazywany był ul. Kanałową, biegnącą do ul. Grunwaldzkiej, by przeciąć ją i biec w kierunku wschodnim pod nazwą Kopernika.

Na początku XIX w. parcela ta należała najpierw do Elżbiety i Karola Strassbergów, by później przejść na własność Jana Fryderyka Schnaudera. Rychło jednak teren został powiększony po osuszeniu wschodniej części stawu, który również tam istniał, jak też po zakupie sąsiednich działek od Xawerego Swobody. W latach 30. XIX w. teren w dalszym ciągu należał do rodziny Schnauderów.

Tuż obok kamienicy Sokoła 2 znajduje się charakterystyczny, jedyny w mieście taki obiekt: kiosk lub trafika z początku XX w. Obiekt został sprowadzony do Rzeszowa z Wiednia prawdopodobnie w roku 1909, o czym informuje jedno z okuć widoczne na obiekcie, a w 1915 r. stała przy plebanii kościoła farnego. Dopiero w latach 30. XX w. trafika została postawiona w obecne miejsce, pod kamienicę Sokoła 2. Rzeszowska trafika ma trudną do określenia stylistykę architektoniczną. Jedni doszukują się w niej reminiscencji secesji, inni zaś historyzmu mocno eksponowanego na przełomie XIX i XX w. Widomo, że jest to obiekt ośmiokątny, drewniano-murowany, nakryty kopulastym hełmem z żebrami i zwieńczeniem w postaci szpicu z metalową kulą. Szczególną uwagę zwracają ceramiczne płytki w kolorze białym i granatowym tworzące wzór szachownicy. W 1984 r. trafika weszła w posiadanie pana Zdzisława Pado. Wielu rzeszowian kojarzy ten miły oku obiekt. Dużo osób pamięta kiedy funkcjonował jako kwiaciareńka, inni pamiętają go jako małą lodziarnię.

Zdjęcie przedstawiające kamienicę Sokoła 2 od zaplecza ukazuje budynek lokowany na dawnej skarpie, gdzie widoczny jest lekki spadek. To rzecz jasna skarpa dawnego potoku Mikośka, który od lat 90. XIX do niemal wybuchu II wojny światowej był po kawałku kanalizowany. Dziś płynie kilka metrów pod ul. Kopernika. Fotografia wykonana zimą ukazuje typowy obrazek tej pory roku: z jednej strony budynku dzieciaki na sankach, z drugiej strony ostrożnie zjeżdżający z ul. Sokoła do Kopernika (Kanałowej) woźnica. W głębi opisywanej fotografii widoczny jest po lewej stronie gmach poczty przy ul. Moniszuki. To obiekt z 1937 r., lecz nieukończony w wyniku wybuchu II wojny światowej i dokończony po wojnie. Gmach poczty przy ul. Moniuszki w pobliżu placu farnego wzniesiono w stylu modernistycznym. Ujęcie współczesne przedstawia dawny budynek Naczelnej Organizacji Technicznej (NOT) wzniesiony przy ul. Kopernika 1 w 1968 r. Obecnie ta część gmachu to second hand.